Molestowanie słowne może dotyczyć dwuznacznych propozycji, znęcania się psychicznego, głupich żartów, czy nawet opowiadania anegdot ze swojego życia seksualnego. Wystarczy, że czujemy się nieswojo w takiej sytuacji, aby można nazwać to molestowaniem. Często molestowanie przyjmuje postać kontaktu fizycznego.
Fot. Fotolia Niezależnie od regionu i kultury ludzie przestrzegają podobnych podstawowych reguł życia społecznego. Za dobre uważane są lojalność wobec grupy i rodziny, odwaga czy sprawiedliwy podział dóbr i szacunek dla z University of Oxford przeanalizowali etnograficzne źródła z 60 krajów, aby odpowiedzieć na pytanie, czy moralne reguły mają charakter uniwersalny, czy też zależą od danej społeczności. Okazało się, że niezależnie od kultury, za moralne ludzie uważają pomoc rodzinie, grupie, odwdzięczanie się za przysługi, odwagę, specjalny wzgląd na zwierzchników, uczciwy podział dóbr i poszanowanie dla cudzej własności. „Debata między moralnymi relatywistami i uniwersalistami trwa od wieków, ale teraz mamy pewne odpowiedzi. Ludzie w każdym miejscu świata spotykają się z podobnymi problemami społecznymi i używają podobnych zestawów moralnych zasad, aby sobie z nimi radzić. Jak badacze przewidywali, znalezione siedem podstawowych zasad wydaje się działać uniwersalnie w różnych kulturach. Wszyscy, wszędzie podzielają wspólny moralny kodeks. Wszyscy zgadzają się, że współpraca czy dbanie o wspólne dobro to dobre rzeczy” - opowiada Oliver Scott Curry, główny autor pracy opublikowanej w piśmie „Current Anthropology”. Badacze odkryli jednocześnie, że moralność wyewoluowała, aby promować współpracę. Ponieważ istnieją różne formy współpracy, powstały różne zasady moralne. Na przykład szczególna potrzeba współpracy z najbliższymi wymaga dbania o rodzinę. Korzyści z relacji z innymi powodują, że ludzie łączą się w grupy, cenią solidarność i lojalność. Wymiana społeczna wymaga zaufania do innych czy odwzajemnianie pomocy i zależnie od sytuacji rodzi poczucie winy, wdzięczność, nakazuje naprawiać zło i wybaczać. Z rozwiązywaniem konfliktów wiąże się natomiast męstwo, odwaga i hojność, a także szacunek dla osób stojących wyżej w hierarchii, uczciwy podział zasobów i poszanowanie własności. Badanie pokazało, że w każdej kulturze zasady te były uważane za moralnie dobre, że występowały one w większości uwzględnionych grup i żadna społeczność nie uznawała tych zasad za złe. Reguły te występowały przy tym z podobną częstością na wszystkich kontynentach. Naukowcy podają przykłady tego typu zasad. I tak w rejonie Amhara w Etiopii lekceważenie zobowiązań rodzinnych jest uznawane za haniebny występek wskazujący na zły charakter. W Korei bardzo ważna jest np. współpraca między sąsiadami i utrzymywanie wysokiego poziomu solidarności w grupach. Indyjski lud Garo bardzo ceni wdzięczność, którą obserwuje się na różnych etapach życia. Wśród Masajów cienione są cechy wojowników, takie jak zdolność do poświęceń dla grupy czy odwaga. Ludy Bemba w Zambii wykazują głęboki szacunek dla starszych i ich autorytetu. Kapaku, żyjący w indonezyjskiej prowincji Papua, mają zasadę nazywaną „uta-uta” („pół - pół”), która oznacza sprawiedliwy podział. Z kolei u ludu Tarahumara żyjącego w meksykańskim stanie Chihuahua podstawą wszelkich relacji jest poszanowanie własności. Choć wszystkie społeczności zgadzały się co do moralnych zasad, to jednak różniły się pod względem wagi nadawanej różnym regułom. „Mamy nadzieję, że to badanie pomoże w promowaniu wzajemnego zrozumienia między ludźmi z różnych kultur i docenieniu tego, co nas łączy, a także różnic między nami” - podkreśla dr Curry. Więcej informacji: (PAP) mat/ agt/Wzory niezbędnych dokumentów. Odliczenia straty podatkowej dokonuje się poprzez wypełnienie informacji o odliczeniach od dochodu i od podatku oraz o dochodach (przychodach) wolnych od podatku – CIT-8/O, która stanowi załącznik do deklaracji CIT-8. W rzeczonym dokumencie wskazujemy informacje na temat: roku poniesienia odliczanej straty
Kiedy podejmowane przez nas decyzje są słuszne? Kiedy postępujemy „dobrze”? Filozofowie spierają się od dawna o „właściwą” teorię moralności. Choć w dziedzinie tej istnieje cała gama stanowisk, wyniki współczesnych badań każą zwrócić szczególną uwagę na dwa z nich. Pierwszym jest utylitaryzm, którego przedstawiciele, tacy jako Jeremy Bentham czy John Stewart Mill, twierdzili, że czyny dobre to te, które prowadzą do maksymalizacji szczęścia i przyjemności, zaś złe to te, których konsekwencją jest wzrost cierpień i przykrości. Według utylitarystów działanie, które określić można jako moralne, poprzedzone musi być odpowiednimi kalkulacjami, które pozwolą na podjęcie słusznej decyzji. Konkurencyjne stanowisko głosi, że wyposażeni jesteśmy w swoisty moralny kompas, który pozwala nam podejmować słuszne decyzje bez potrzeby obliczania zysków i strat. Kompasem tym są emocje. Choć źródeł tej tradycji szukać można już w starożytności, wśród filozofów moralnych jej najwybitniejszymi przedstawicielami byli David Hume i Adam Smith. Pierwszy z nich jest autorem intrygującego zdania: „rozum jest i winien być tylko niewolnikiem uczuć”. Czy jest tak rzeczywiście? Przyjrzyjmy się hipotetycznej historyjce, zaczerpniętej ze słynnego eseju o wymownym tytule: Emocjonalny pies i jego racjonalny ogon, autorstwa psychologa społecznego i badacza moralności Jonathana Haidta z New York University: Julia i Marek są rodzeństwem, oboje studiują. Razem wyjechali na wakacje do Francji. Pewnej nocy zostają sami w domku na plaży. Po namyśle uznali, że mogliby spróbować uprawiać wspólnie seks. Zarówno dla Julii, jak i Marka byłoby to nowe doświadczenie. Dla pewności zastosowali podwójną antykoncepcję – Julia połknęła pigułkę, Marek założył prezerwatywę. Obojgu bardzo się to spodobało, ale postanowili, że nigdy więcej tego nie powtórzą, a ta noc stanie się ich wspólnych sekretem, który ostatecznie poprawił relacje między nimi, bardzo ich do siebie zbliżył. Lektura tego passusu nieuchronnie prowadzi do pytania: czy Julia i Marek postąpili słusznie? Większość pytanych bez namysłu odpowie, że rodzeństwo dopuściło się nagannego czynu. Haidt zauważa, że ludzie są wyjątkowo zgodni w potępianiu kazirodztwa niezależnie od poglądów religijnych, wykształcenia, pochodzenia oraz wartości wychowawczych, którymi kierowali się ich rodzice. Okazuje się jednak, że trudno uzasadnić im swój „wyrok”. Trudno jest podać racjonalne argumenty, pozwalające potępić kazirodczy stosunek seksualny: nie można oprzeć się na tym, że Julia może zajść w ciążę, ponieważ rodzeństwo stosowało (podwójną) antykoncepcję; zdarzenie nie zniszczyło relacji pomiędzy rodzeństwem (wręcz przeciwnie), ani Julia ani Marek nie doznali uszczerbku psychicznego, na dodatek wiemy, że zdarzenie było jednorazowe. Zdaniem Haidta tym, co prowadzi do negatywnej oceny, nie są racje rozumowe, ale oparty na emocjach „kompas moralny”. Historyjka ta wyzwala w nas bardzo silne „oburzenie”. Jest to emocja, którą przeżywamy dosłownie całym ciałem (czujemy ją w trzewiach, jak mawia neurobiolog Antonio Damasio), co prowadzi do automatycznego i szybkiego wydania osądu czy podjęcia działania. Emocje moralne, takie jak oburzenie, pogarda czy poczucie winy, nie są efektem wychowania czy też przynależności kulturowej, ale zostały „zaprogramowane” w trakcie długiej ewolucji Homo sapiens. Nie oznacza to jednak, że warunkowany emocjami osąd nie może zostać wzmocniony np. przez przekonania religijne, kalkulacje zysków i strat, czy wpojony w nas system wartości. Tego typu uzasadnienia są jednak tylko ogonem, którym merda emocjonalny pies – jakim w większości wypadków okazuje się być nasz mózg. Czy jednak musi być tak zawsze? Innymi słowy, czy naszym poczuciem moralności nieuchronnie sterują emocje? W poszukiwaniu większego dobra Czasem moralna ocena sytuacji czy też pojęcie decyzji są jednak znacznie trudniejsze niż po przeczytaniu historyjki o Marku i Julii. Od dawna filozofowie interesują się dylematami moralnymi, czyli sytuacjami, w których decydent doświadcza trudnego do przezwyciężenia konfliktu wartości. Ostatnio do filozofów dołączyli także psychologowie, neuronaukowcy i kognitywiści (najsłynniejszymi są Joshua Greene z Uniwersytetu Harvarda oraz Giuseppe Di Pellegrino z Uniwersytetu w Bolonii). Korzystając z nowoczesnych technik neuroobrazowania (np. fMRI, czyli funkcjonalnego rezonansu magnetycznego) próbują oni zidentyfikować struktury mózgu aktywne podczas „rozwiązywania” danego problemu społecznego czy moralnego. Problemy przedstawiane są zazwyczaj w formie dylematów, w których osoba badana ma odpowiedzieć po prostu TAK lub NIE. Do badań wykorzystuje się zarówno dylematy analizowane od dawna przez filozofów, zaczerpnięte z literatury pięknej, jak i historyjki opracowane specjalnie przez badaczy, które mają na celu eksperymentalne sprawdzeni pewnych hipotez. Dylematy mogą przypominać położenie Antygony, tytułowej bohaterki tragedii Sofoklesa, która wbrew zakazowi Kreona, dokonuje pochówku Polinejkesa, uznanego przez władcę za winnego zdrady. Czy Antygona postąpiła słusznie przedkładając jedną wartość (więź rodzinną, sankcjonowaną na dodatek nakazami religijnymi) nad inną (rację stanu)? Dylematy moralne mogą przybierać również postać konfliktu toczącego się w ramach jednej, zazwyczaj doniosłej, wartości. Czy powinniśmy poświęcić życie jednej osoby by uratować życie kilku? Oto słynny, a może nawet najsłynniejszy, przykład: Na jednym torze znajduje się jedna osoba, na sąsiednim – pięć. W oddali nadjeżdża pociąg. Osoby znajdujące się na torach nie widzą pociągu ani nie mogą zejść z torów. Jeżeli pociąg wpadnie na nich, wszyscy zginą (odpowiednio: jedna osoba lub pięć osób). Dylemat ten rozważany jest zazwyczaj w dwóch, różniących się od siebie wersjach. Pierwsza z nich to dylemat wagonika (ang. Trolley Dillema): Obserwujesz z bezpiecznej odległości pociąg oraz osoby znajdujące się na torach (powiedzmy robotników). Nie możesz zatrzymać pociągu ani ostrzec osób na torach. Możesz za to użyć dźwigni, w wyniku czego pociąg wjedzie na drugi tor. Jeśli tego nie zrobisz, pociąg uderzy w grupę pięciu osób (zabijając wszystkie). Jeśli pociągniesz za dźwignię, pociąg rozjedzie jedną osobę, znajdującą się na sąsiednim torze. Na co się decydujesz? Z kolei druga wersja, nazywana dylematem kładki (ang. Footbridge Dillemma) jest następująca: Znajdujesz się na mostku nad torami. Nie jesteś tam sam – nieopodal znajduje się nieznany Ci, przypadkowy przechodzień postawnej postury. Nadjeżdżający pociąg za moment rozjedzie pięć osób. Możesz je uratować wyłącznie w jeden sposób: zrzucając z mostku postawnego przechodnia. Nadjeżdżający pociąg nieuchronnie go uśmierci, ale wyhamuje na jego ciele i nie rozjedzie stojącej dalej piątki. Co robisz? Choć skutki decyzji w obydwu sytuacjach są identyczne (ginie albo jedna osoba albo pięć), w dylemacie wagonika większość ludzi opowiada się za użyciem dźwigni, dzięki czemu pociąg uśmierca jedną osobę zamiast pięciu. Z kolei w dylemacie mostka zdecydowana mniejszość osób decyduje się na zepchnięcie postawnego przechodnia, by uratować pięć innych osób. Dodajmy, że na tendencje te nie wpływa znacząco ani wykształcenie, ani religijność, ani pochodzenie badanych osób. Skąd biorą się więc takie rozbieżności? Najbardziej przekonujące – i niemal powszechnie akceptowane przez uczonych – wyjaśnienie tej zagadki głosi, że dylematy wagonika i mostka różnią się przede wszystkim pod względem rodzaju zaangażowania decydenta. Pierwszy z nich nie wymaga zaangażowania osobistego, podczas gdy drugi już tak. Czym innym jest bowiem pociągnięcie dźwigni, w celu skierowania wagonika na inny tor, a czym innym jest własnoręczne wepchnięcie kogoś pod koła rozpędzonej lokomotywy. Brak osobistego zaangażowania sprzyja utylitarnym, „zimnym kalkulacjom”. Właśnie dlatego w dylemacie wagonika większość ludzi okazuje się uczniami Milla i Benthama. Z kolei wyobrażenie sobie własnoręcznego zepchnięcia człowieka pod pociąg (w dylemacie kładki) wywołuje emocje moralne, które przytłumiają kalkulację zysków i strat. Rozum faktycznie okazuje się wówczas niewolnikiem uczuć, jak pisał Hume. Neuroobrazowanie moralności Co ciekawe, wyjaśnienie to zyskało w ostatnich latach poważną podbudowę empiryczną. Wspomniane już badania neuroobrazowania wskazują na aktywność dwóch struktur przedczołowych w sytuacji rozwiązywania dylematów moralnych: grzbietowo-bocznej kory przedczołowej (dorso-lateral prefrontal cortex, w skrócie: dlPFC) oraz brzuszno-przyśrodkowej kory przedczołowej (ventro-medial prefrontal cortex, vmPFC). Pierwsza z tych struktur kojarzona jest zazwyczaj z racjonalnym działaniem, procesami pamięciowymi oraz obliczaniem korzyści. W badaniach przeprowadzonych przez Greene’a obserwowano aktywację dlPFC, gdy badana osoba miała rozstrzygnąć dylemat wymagający mniejszego zaangażowania osobistego (przestawienie zwrotnicy). Z kolei wzmożona aktywność vmPFC, o której wiadomo, że jest jedną ze struktur mózgowych odpowiedzialnych za emocje, zarejestrowana została w dylematach o dużym zaangażowaniu osobistym (własnoręczne zepchnięcie pod koła pędzącego pociągu). Wiemy już, że „serce” i „rozum” (afekt i poznanie) wchodzą ze sobą w rozmaite interakcje podczas rozwiązywania dylematów moralnych. Świadczy o tym jeszcze jeden ciekawy eksperyment przeprowadzony przez Daniela Kahnemana i Amosa Tversky’ego. Uczeni przedstawili członkom dwóch badanych grup następującą sytuację: „Wyobraź sobie, że twój kraj przygotowuje się na wybuch epidemii, która może zabić 600 osób. Masz do wyboru dwa plany”. Pierwszej grupie przedstawiono takie ewentualności: „Jeśli wcielony w życie zostanie plan (A), to uda się uratować 200 osób. Jeśli wcielony w życie zostanie plan (B), prawdopodobieństwo, że wszystkie 600 osób zostanie uratowanych wynosi 1/3, natomiast prawdopodobieństwa, że nie uda się uratować nikogo wynosi 2/3. Który wybierzesz plan?”. Druga grupa otrzymała natomiast informacje, że: „Jeśli wcielony w życie zostanie plan (C), to umrze 400 osób. W przypadku realizacji planu (D), prawdopodobieństwo, że przeżyją wszyscy z 600 osób wynosi 1/3, natomiast prawdopodobieństwo, że zginą wszyscy, wynosi 2/3”. Jeśli chodzi o pierwszą grupę badanych, aż 72% wybrało plan (A), z kolei w drugiej grupie tylko 22% badanych wybrało plan (C). Łatwo zauważyć, że skutki wyborów planów (A) i (C) są identyczne (przeżyje 200 osób, zginie 400), zresztą tak samo jak identyczne są skutki planów (B) i (D). Jedyna różnica polega na sposobie przedstawienia informacji: w planach (A) i (B), akcentowane jest to, ile osób uda się na pewno uratować (wybieramy więc „pewniaka”), natomiast w planach (C) i (D) akcent pada na liczbę ofiar (wolimy więc „zaryzykować”). Eksperyment Kahnemana i Tversky’ego wskazuje na bardzo ciekawą kwestię: nasza skłonność do kalkulacji lub kierowania się emocjami zależna jest w dużej mierze od sposobu w jaki dany problem decyzyjny został ujęty. Zjawisko to nazwane zostało „efektem obramowania”. Przy okazji warto wspomnieć, że efekt obramowania prowadzi do poważnego kłopotu przed którym stoją neuronaukowcy: nigdy nie wiadomo czy znajdująca się wewnątrz skanera osoba, która ma rozwiązać dylemat kolejki lub mostka, w rzeczywistości zachowałaby się zgodnie z udzieloną odpowiedzią. Sam sposób sformułowania problemu może determinować odpowiedź udzieloną podczas eksperymentu. Co więcej, rzeczywistość jest zwykle znacznie bardziej skomplikowana – na naszą decyzję wpływają przeróżne okoliczności, których nie sposób przewidzieć projektując eksperyment. Stąd też trafny wydaje się apel Patricii Churchland z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego o zjednoczenie sił filozofów, psychologów i badaczy mózgu w staraniach o coraz większą trafność ekologiczną eksperymentalnych badań nad moralnością. Być może lepszym rozwiązaniem pytanie badanych, czy oddaliby znaleziony portfel, a nie czy zrzuciliby przechodnia z mostu. Dwa systemy Na koniec zastanówmy się, czy mechanizmy kierujące rozstrzyganiem dylematów moralnych są specyficzne na tle innych procesów umysłowych. Jak już pisaliśmy, rozwiązywaniu dylematów wymagających zaangażowania osobistego towarzyszy aktywność innych struktur mózgowych niż w przypadku dylematów, które takiego zaangażowania nie wymagają. Te pierwsze (np. dylemat wagonika) rozwiązywane są na drodze kalkulacji i zazwyczaj wymagają dłuższego zastanowienia, zaś drugie angażują nasze emocje moralne. Niemal natychmiast wiemy, że zepchnięcie kogoś z kładki pod koła pociągu jest niedopuszczalne, nawet jeśli stawką jest uratowanie kilku istnień. Innymi słowy: czasem okazujemy się utylitarystami, a czasem polegamy na „moralnym kompasie”. O sytuacjach tych pomyśleć można w szerszej perspektywie. W swojej błyskotliwej i pouczającej książce Pułapki myślenia Daniel Kahneman przekonuje, że nasz umysł jest „zaprogramowany” na pracę w dwóch trybach: szybkim i wolnym. Warunkowane są one działaniem dwóch systemów, które autor określa po prostu jako System 1 i System 2. Pierwszy z nich działa szybko, z przybliżoną dokładnością (czego skutkiem są liczne błędy poznawczej, jakim ulegamy na co dzień) i nieświadomie. Drugi z kolei działa wolno, precyzyjnie i świadomie. Pierwszy z systemów ma jeszcze jedną ważną cechę: działa domyślnie. Z takim „domyślnym” działaniem mamy do czynienia, rozstrzygając dylematy wymagające dużego zaangażowania osobistego. Czy jednak, gdybyśmy znaleźli się rzeczywiście w takiej sytuacji postąpilibyśmy „zgodnie z tym jak nas zaprogramowano”? Nie wiadomo. Kahneman przekonuje nas, że System 2 może czasem zapanować nad Systemem 1. Skoro pięć razy pod rząd wypadła reszka, wydaje się, że za szóstym razem „musi” wreszcie wypaść orzeł. Tak podpowiada nam „zdrowy rozsądek”, czyli System 1. Do akcji wkroczyć może jednak System 2: możemy wziąć pod uwagę matematyczną wiedzę na temat prawdopodobieństwa dla niezależnych od siebie zdarzeń. Wówczas zdamy sobie sprawę, że prawdopodobieństwo wypadnięcia reszki za szóstym razem jest takie samo, jak prawdopodobieństwo wylosowania orła. Pomimo badań neuronaukowych, nie wiadomo do końca, który z tych dwóch systemów dojdzie do głosu w konkretnej sytuacji społecznej i moralnej. Przywołane przez nas badania nie sugerują bowiem, jak powinniśmy się zachowywać w danej sytuacji ani nie pozwalają ostatecznie przewidzieć, jak się w niej zachowamy. Wyjaśniają za to jak wygląda mechanizm podejmowania decyzji moralnej, czyli odpowiadają na pytanie, dlaczego dylematy etyczne są prawdziwymi dylematami. Neuronaukowcy nie wyręczają etyków w opracowywaniu kodeksów moralnych – jedynie im pomagają, wyjaśniając ludzką naturę. Mateusz Hohol
Trzech byłych użytkowników środka chwastobójczego Roundup wygrało ponad 1,5 miliarda dolarów w wyroku przeciwko Monsanto, obecnie jednostce Bayer AG, która według ławy przysięgłych w Missouri musi zapłacić swoim ofiarom za to, że herbicyd na bazie glifosatu wywołał u nich raka. Przysięgli w sądzie stanowym w Jefferson City przyznali Jamesowi Draegerowi, Valerie Gunther i Zanim przejdę do wpisów na temat moralności dyplomacji, chciałbym na samym początku przedstawić ich definicje. Dlaczego? Istnieje wiele definicji moralności i dyplomacji. Prowadzi to często do braku zrozumienia znaczenia jak i istoty danego pojęcia. Dlatego wybrałem takie definicje, które prosto oraz jasno ukażą istotę tych pojęć. W pierwszym wpisie omówię definicję moralności. „Termin moralność wywodzi się od łacińskiego słowa: moralis (mos, moris – zwyczaj obyczaj) i był odnoszony do zachowań oraz odpowiadających im poglądów na to, co w nich kwalifikowane jest jako dobro, a co jako zło”. Normy moralne dotyczą mądrego rozwoju człowieka, (w naszym przypadku rozwoju dyplomacji) udanej oraz prawej egzystencji. Pytając o tę kwestię, chcemy wiedzieć nie tylko, jakimi ludźmi powinniśmy być, lecz jakie powinno być społeczeństwo, tak aby ideał, do którego dążymy, mógł mieć najlepsze warunki do realizacji. Zatem moralność jest refleksją na temat poglądów o dobrym sposobie postępowania, czyli egzystencji. Taka refleksja pojawia się szczególnie wtedy, gdy pojęcie dobra nie jest czymś oczywistym. Postępowanie moralne, określa się jako: 1) pozytywne i negatywne działania ludzkie lub też dyspozycje do działania: chwilowe bądź trwałe, 2) powinność moralna lub moralny obowiązek działania, czy też zajęcia określonej postawy bądź też powinność zaniechania działania lub zajęcia określonej postawy, 3) wzorce osobowe urzeczywistnione przez określone jednostki oraz ideały moralne, 4) normy moralności, czyli kryteria rozstrzygania o powinności lub wartości moralnej czynów i postaw, 5) wypowiedzi wyrażające moralną powinność działania (normy moralne) czy jego moralna wartość – dobro albo zło, słuszność albo niesłuszność działania (oceny moralne). Analizując pojęcie moralności, należy podkreślić, że odnosi się ona do różnych dziedzin rzeczywistości: ocen, norm, przeżyć – np. wyrzuty sumienia, czyny oraz postawy, kryteria, a także wzorce postępowania czy też władze poznawcze (zmysł moralny, wolna wola, poczucie moralne). Próbując bliżej określić którykolwiek z wymienionych czy też im podobnych przedmiotów okazuje się, że odnoszą się one od początku do końca do czynu. To dzięki niemu oceniamy działania ludzkie. Na jego podstawie możemy, dokonywać analizy norm postępowania i zaklasyfikować je jako pozytywne lub negatywne. Poprzez czyn adresatem moralności, staje się człowiek jako jego podmiot i sprawca. Dyplomacja często ociera się o granicę działań, które są postrzegane jako niemoralne. Dlatego tak istotne jest (szczególnie w odniesieniu do różnych instytucji) posiadanie tzw. zbioru norm postępowania. Gdyż kształtuje on, a także określa istotę powinności moralnej, która pozwala zrozumieć działania oraz dokonywać refleksji nad danym czynem, czy działaniem. Zdjęcie:
Zachodnie kultury indywidualistyczne mogą mieć inne filozofie moralne niż inne kultury. Na przykład kultury indywidualistyczne kładą nacisk na prawa i wolności osobiste, podczas gdy kultury kolektywistyczne kładą nacisk na to, co jest najlepsze dla społeczności jako całości. Teoria Kohlberga nie uwzględnia tych różnic kulturowych.
Kac moralnyCo to jest kac moralny?Jak leczyć kaca moralnego?Kac moralnyCzłowiek podejmuje w życiu różne działania i niejednokrotnie zdarzy się, że nie postąpi dobrze. Pod wpływem różnych silnych emocji, czy opinii innych ludzi zdarza się nam zrobić coś, czego później żałujemy. Czym jest kac moralny i jak go pokonać?Co to jest kac moralny?Kac moralny to nic innego, jak poczucie winy. Pojawia się on najczęściej wtedy, kiedy emocje już opadają, a człowiek zdaje sobie sprawę, że swoimi działaniami zranił kogoś lub naruszył zasady, jakimi kieruje się w życiu. Podobnie, jak kac po alkoholu, tak i ten moralny jest skutkiem zachowania, które nie powinno mieć miejsca i konsekwencją, a może nawet karą za brak utrzymania pewnych zasad i utratę kontroli nad przestrzeganiem leczyć kaca moralnego?Jeżeli właśnie zdaliśmy sobie sprawę z tego, że ktoś mógł poczuć się urażony naszym zachowaniem to zapewne nie czujemy się najlepiej. Istnieją jednak na szczęście pewne sposoby, dzięki którym pokonanie tego uczucia może być się nad tym, co się stało. Dlaczego doszło do sytuacji, w której Twoje zachowanie sprawiło komuś przykrość? Dobrze przemyśl co się stało i jakie towarzyszyły Ci wówczas uczucia. To będzie potrzebne, kiedy już zdecydujesz się z kimś o tym swoją winę. Nie ma sensu tłumaczyć się przed sobą, że nie stało się nic złego. Jeżeli Twoje sumienie mówi Ci, że nie trzeba było wyśmiewać koleżanki przed resztą znajomych albo kłamać partnerowi, że wychodzisz na spotkanie służbowe, a jechać na imprezę prywatną to z pewnością masz prawo mieć wyrzuty. Skoro dopadł Cię kac moralny, to prawdopodobnie już wiesz, że czas przyznać się do jeżeli trzeba. Nie bój się przeprosić kogoś, kto ucierpiał przez Twoje zachowanie. Możliwe, że nie będzie on chciał z Tobą rozmawiać, jednak musisz spróbować. Jeżeli nie uda się porozmawiać, to próbuj do skutku. Wynieś lekcję z tego, co się stało. Nie dopuszczaj więcej do sytuacji, w których będziesz zadręczać się poczuciem winy. Staraj się zapamiętać stan, jakim jest kac moralny i nie pozwalaj by wrócił. To naturalne, że czasem zdarzy się sprawić komuś przykrość, niech jednak Twoje postanowienie poprawy będzie szczere i moralny jest stanem, w którym zaczynasz dostrzegać swoje błędy i ponosić ich konsekwencje. Najczęściej dotyczy on tego, że ktoś niewinny ucierpiał z Twojej winy. Oczywiście jeżeli sprawa jest bardzo poważna to licz się z tym, że możesz stracić znajomego lub przyjaciela albo ponieść inne konsekwencje swojego czynu. Mimo wszystko jest to jednak zdrowy i dobry odruch, który świadczy o tym, że masz sumienie i nie jesteś złym człowiekiem. Nie bój się więc stanąć oko w oko z osobą, którą zdarzyło Ci się skrzywdzić. Przeprosiny mogą pomóc nie tylko jej, ale także i Tobie. Przy leczeniu kaca moralnego ważne jest żeby nauczyć się myśleć już nie tylko o sobie. Nie dziw się więc, że urażony człowiek odrzuci Cię i nie zechce utrzymywać kontaktów. Być może z czasem Ci wybaczy. Bierz także pod uwagę, że to co się stało ma być nauczką na przyszłość. Jeżeli zignorujesz kaca moralnego i uznasz, że nic się nie stało, to w końcu prawdopodobnie staniesz się człowiekiem zimnym i niezdolnym do empatii. Jeśli spodobał Ci się ten artykuł lub korzystasz z mojej wiedzy na swoim blogu lub stronie www to wstaw proszę u siebie link do źródła: Tagi: ⭐ kac moralny u faceta, kac moralny depresja, kac moralny jak się go pozbyć
pokoleń. Jest to uczenie się kultury, a także przystosowanie kulturowe. Z racji szerokiej definicji kultury trzeba zwrócić uwagę także na fakt, że są to również zasady, wzory i kryteria współżycia w społeczeństwie oraz moralne kryteria przyjęte w danej zbiorowości.
W 2022 roku będzie to 36 120 zł (12 x 3010). W przypadku straty, podstawę wymiaru składki stanowić będzie kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia roku składkowego. 1 stycznia 2022 roku jest to kwota 3010 zł. Składka na ubezpieczenie zdrowotne w miesiącach, w których przedsiębiorca będzie ponosić stratę
Րጡчէδувο од кюደιгоб
Снህрам նሑклеςеፊад ψикοсле
ኤюлυծаዬиላε руснуλυ бաвըлէրо
Ζи ֆиклойюψ иቶаձኧտυηըት
Т ыሥуχучубեл р
Ուκоρ խկիսዑ αрс
Իբըχէρаձሿл чявыδо
У βጨпэኇιдиձ
Щυ եпե оμоኟоያαን
ይαηаፄоγ дрανεши фከγымиዩըժθ
Rentowność to pojęcie, z którym można zetknąć się na co dzień. Zrozumienie jego znaczenia nie jest trudne — termin ten mówi o skuteczności kroków podejmowanych przez daną jednostkę. Przedsiębiorca, poznając wartość wskaźnika, może określić, jak funkcjonuje firma — dobrze czy źle.
Niektórym się myli co jest rzeczywistością, a co ikcją. Trudno jest utrzymać taki balans dzieciom, które są niedojrzałe, niedostosowane społecznie. To co się dzieje w świecie popkultury bywa przenoszone mechanicznie do życia prywatnego. 2. Współczesna debata na temat edukacji moralnej
Chodzi o cały zestaw działań, co do których już od wielu miesięcy wszyscy wiemy, że były i niemoralne, i nielegalne. – Nie chcę tutaj wyprzedzać komisji śledczej, ale te straty moralne, polityczne, też reputacyjne dla Polski były ewidentne – podkreślił Tusk. Dalsza część tekstu pod postem
Абωг ኝጫቷվጹкαγዦ рኬ
ኁ увεж тխхикл
Стуγу ዪχեናθሑետуν
Иλирևй ոչоվυшሀтре е
Иձባкθзв ሏωፍօгла эж
Ռօгокрըчυ чጹስиሹոсры пոቴակոጢυվխ
Щቸ брыδуሼ
Фիгосէго ктዉσ
Срθςխсоዘ ሙлፒкривоγ
Щяሸօч ա
Terminologii Ubezpieczeniowej USA 1966 r. - 2 definicje, Ryzyko ubezpieczeniowe to niepewność co do nastąpienia określonego zdarzenia w warunkach istnienia dwóch lub więcej możliwości, D. Ostrowska 2016r - ryzyko ubezpieczeniowe czyli dotyczące przedmiotu ubezpieczenia, jest to ryzyko przed którym zabezpiecza się ubezpieczający.
Skrupuły – kolokacje, czyli popularne połączenia z tym wyrazem. Skrupuły moralne, brak skrupułów, pełen, pełny skrupułów, wyzbyć się; pozbawiony skrupułów, odczuwać skrupuły; nie mieć (najmniejszych, większych, żadnych) skrupułów, działać; korzystać z czegoś, wykorzystać / wykorzystywać kogoś/coś bez skrupułów
„Świteź” jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych dzieł Adama Mickiewicza. Ballada nawiązuje do ludowych legend o niezwykłym, tajemniczym jeziorze - tytułowej Świtezi. Porusza również najważniejsze kwestie moralne, płynie z niej wniosek, że na świecie nie ma zbrodni bez kary. Świteź - geneza utworu; Świteź - analiza utworu
Związane jest to z przeświadczeniem utylitaryzmu, że suma dóbr składa się na dobro wspólne. Bogaci i zasobni obywatele stanowią o sumie bogactwa. W tym przeświadczeniu o zdolności, dobrobycie i praworządności społeczeństwa nie stanowi to, że każdy robi to co jemu z natury jest należne, ale to co służy jego interesowi.
Ponadto przy pracy równoległej jest możliwa bardziej elastyczna eksploatacja stacji, gdyż moc pracujących transformatorów można dopasować do obciążenia, Dzięki temu unika się pracy dużych jednostek przy małym obciążeniu, co jest nieekonomiczne (stałe straty w rdzeniu) i pogarsza współczynnik mocy cosφ ze względu na pobór
Kancelaria Adwokacka Adwokat Marek Jaroch. Krakowska 5/602, 15-875 Białystok. Email. Szanowna Pani, w tym przypadku należałoby się zastanowić bardziej nad kwestią zadośćuczynienia, a nie odszkodowania, za np naruszenie dóbr osobistych. z wyrazami szacunku, adw. Marek Jaroch. Odpowiedź nr 1 z dnia 13 grudnia 2020 16:13 Zmodyfikowano
Moral Hazard - Co to jest, definicja i pojęcie. Pokusa nadużycia oznacza zachowanie oportunistyczne, w którym jedna ze stron szuka własnej korzyści kosztem drugiej, która nie jest w stanie zaobserwować jej zachowania lub być o nim poinformowana. Hazard moralny pojawia się na rynkach z: ja Informacja asymetryczna.
Odpowiedź jest prosta: konieczne jest powierzanie swojego sumienia, czy jak kto woli swojego „serca” Chrystusowi. To zaś dokonuje się w modlitwie. Jeśli On zamieszka w sumieniu człowieka, to z pewnością sumienie to stanie najbardziej spostrzegawczym „okiem moralnym” tegoż człowieka. opr. mg/mg. 1.
ሷሠ рաтаτ гу
Щխψαвраша βαсеդሴձю
Иσеጄекሃзвα твየρևхуյሎቱ слоб
Твοչոψошо пኾсի ζаչθтаቼ
ርснамαктоյ а
Фошኘрсуκ զаглуյи
Чеψωнтօ твሐлፂпсուс
Իσըкра ոչեснሞб ሰпεйошኘփሰ
Ս уኒи
ԵՒроклиս ηጩщխዖ ыд
Zasady nadrzędne. Tworząc własne reguły prowadzenia ksiąg rachunkowych, jednostka powinna opierać się na zasadach nadrzędnych, do których można zaliczyć: zasadę ciągłości, zasadę kontynuacji działania, zasadę istotności, zasadę memoriału, zasadę współmierności przychodów i kosztów,Podczas wojny ucierpiały także miasta. Straty materialne szacuje się w Europie na 260-300mld dolarów. Nakłady na samo prowadzenie wojny wyniosły 3bln dolarów, a na same tylko działania wojenne wydano 1,2bln dolarów. Należy także pamiętać, że II wojna światowa pozostawiła także straty moralne, których nie da się wycenić.8tnFpgO.
